'Món lạ miền Nam' – yêu một miếng ngon mang vị thực thà

"Miếng ngon của miền Nam cũng thành thật như người đàn bà vậy. Ăn một miếng, ngon ngay…”.

Suốt những năm bốn tuần ròng rã vật lộn mưu sinh tại miền Nam, của ngon vật thảng hoặc nơi đất khách đã giúp Vũ Bằng vơi đi nỗi buồn hoang hoải hướng về cố quốc.

Món lạ miền Nam đã xây dựng thương hiệu như vậy, cuốn tùy bút độc đáo của Vũ Bằng về những thưởng thức hương vị ẩm thực mà mới nghe tên thôi người ta đã cảm thấy thích thú.

Công bình mà nói, món ngon hay không là do khẩu vị mỗi người. Mỗi miếng ngon có thể sẽ đổi mới, biến chuyển theo từng quá trình để vừa lòng ông thần khẩu. Nhưng đồ ăn miền Nam thì không thay đổi. Thứ hương vị khiến người xa quê cảm thấy ngon lành, khang khác, kiếm được thức được lòng thương mến của cõi nhân sinh ở thông thường quanh co vì vậy mà thiên nhiên rõ rệt đượm đà.

Cuốn sách Món lạ miền Nam.

Món ngon miền Nam không ăn để lấy no, cũng không nên ăn ngấu nghiến như kẻ phàm cu li tục tử. Mỗi một đĩa đặc sản bưng ra là cả tấm lòng người nấu. Kẻ ăn cắn một miếng thôi sẽ cảm được hồ hết, hưởng thụ trọn tinh hoa đất trời vùng khẩn hoang.

Nỗi bi lụy thiên lý tương tư được cô vợ miền Nam xót xa thấu hiểu. Nàng ý nhị, âm thầm, âm thầm đi chợ hôm sớm, mang về đủ thứ sản vật khác lạ để thiết đãi đấng phu quân xứ Bắc, giúp chàng khuây khỏa nỗi nhớ nhà.

Vũ Bằng viết: “Tôi yêu người hoàng hậu miền Nam thực thà như đếm, yêu khách hàng nào thì yêu lộ liễu, thích cái gì muốn cho bạn nào cũng biết rằng bản thân thích mới nghe!... Miếng ngon của miền Nam cũng thành thật như người đàn bà vậy. Ăn một miếng, ngon ngay, nhưng ngon không phải do vị chính của quà bánh, mà là tại sả và ớt làm cho nổi vị lên, điểm cho khẩu cái một tơ duyên rét mướt”.

Mặc dù không thể đầy đặn và giàu sang như Món ngon Hà Nội, nhưng Món lạ miền Nam vẫn tạo được một sức hút rất riêng. Cuốn sách là những trang viết lượt bỏ những phần dư thừa hình ảnh và mùi hương về những thức tiến thưởng lạ, độc, dị chỉ ở miền Nam mới có.

Nhà văn tiếp thụ ẩm thực miền Nam duyệt một lăng kính dè dặt, phảng phất thành kiến của chàng thanh niên Bắc Việt. Chính vì lẽ ấy, khi đã gạt bỏ mọi nguyên do ngăn cản đầu óc để thưởng thức, những xúc cảm thích thú của nhà văn được khơi mở, Vũ Bằng ngay ngay lập tức bị chinh phục.

Ẩm thực miền Nam thật kỳ lạ. chậm tiến độ là nhân loại của những canh rùa, chuột giết thịt, là nhúm đuông dừa lạ miệng, là món tóp mỡ ngào trục đường mang tâm tình se sắt, ngọt ngào. Ta có thưởng thức đủ thứ món lạ miền Nam đó mới biết, mới kiếm được thức được đất Việt ta hồn nhiên, lạ lẫm biết chừng nào.

Thời kỳ thực dân, chúng chê bai, khinh miệt dân tộc ta là một đám man rợ man di, chuẩn bị sử dụng số đông các sinh vật còn nguây nguẩy sản xuất thành trái cây.

Nhưng chúng đâu nhân thức rằng những loài đó dưới tay xào nấu, nêm nếm gia vị của người hoàng hậu, người mẹ, người cô, người em đột nhiên chốc hóa thành trái cây hảo hạng, không chỉ ngon mà còn bổ âm dương, cường tráng sinh lực.

Dưới ngòi bút gợi hình, những câu chữ diễn đạt món giết mổ chuột có vẻ gớm guốc đột dậy mùi hương thơm hấp dẫn, ngon lành. Thương thân con gái đi lấy chồng xa thèm lắm chỉ mong có miếng làm thịt chuột được nướng than hoa nơi quê nhà.

Tin được không, sắc đẹp hữu tình người thiếu phụ được biểu lộ khi cô ấy sơ dè bỉu thịt chuột. Chuột lá lốt, chuột xé phay, chuột lúc lắc làm cho ta sướng cả vị giác, khứu giác, thị giác, thính giác. Cảm kiếm được của ngũ quan được đẩy lên cao. Thịt mềm, ngon ngọt nhưng mà thơm đến kinh rợn, mê ly.

Đọc dứt cuốn sách thấy thương cảm miền Nam lắm, yêu bản tính thật thà chân chất ở đây. Sự ngon lành mà Vũ Bằng biểu đạt khiến hồn người xao xuyến, mãi nhớ hương sắc, thanh cảnh sông nước miền Nam.

Nỗi hoài nhớ về mùa xuân Bắc Việt Suốt quãng đời ly hương, thường trực trong Vũ Bằng là nỗi niềm nhớ thương miên viễn dành cho quê hương Bắc Việt.

Xem tại: máy bơm tưới tiêu